Cúng Động Thổ Là Gì? Các Nghi Thức Và Bài Văn Khấn Đầy Đủ Nhất

Theo tín ngưỡng của người Việt Nam ta luôn tin rằng ở những nơi như công xưởng, công ty, cửa hàng cửa hiệu làm ăn buôn bán hay nơi ở nhà cửa… đều có thổ công thổ địa canh giữ. Vì vậy mỗi khi muốn xây dựng, sửa chữa, cơi nới động đến đất đai, nhà cửa,… tức là động đến thổ địa, đến long mạch. Cũng theo tín ngưỡng dân gian thì cần có những lễ vật dâng cúng và cầu khấn các vị thần này, trước là để báo cáo, sau là cầu mong cho gia chủ mọi chuyện hanh thông. Ông bà ta thường có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, việc cúng bái khi động thổ nhà đất rất được xem trọng. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn bạn đọc cúng động thổ sao cho đúng cách để gia đạo êm ấm, công việc làm ăn được thuận lợi.

Lễ động thổ là một thủ tục đặc biệt quan trọng khi khởi công xây dựng các công trình lớn hoặc nhà ở… Ngoài việc chuẩn bị các lễ vật và hiểu biết về trình tự thực hiện, bài văn cúng động thổ cũng là một yếu tố quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết hôm nay nhé!

Giới thiệu chung về lễ cúng động thổ

1.  Theo quan niệm về tín ngưỡng

Người Việt Nam ta luôn có quan niệm lâu đời rằng khi khởi công xây dựng nhà đất hay các công trình khác, gia chủ cần chuẩn bị một mâm cúng với ý nghĩa xin phép thổ thần thổ địa cho phép xây dựng tại đây. Mục đích hành động này là hy vọng sau khi xây dựng hoàn thành, công trình mới này sẽ được phù hộ để gặp nhiều điều may mắn cũng như suôn sẻ trong mọi công việc.

2.  Theo quan niệm về văn hóa truyền thống

Động thổ được xem là một trong những công đoạn rất quan trọng đối với gia đình gia chủ hoặc phía công ty khi bắt đầu thực hiện xây dựng công trình mới, sửa chữa công trình cũ… Hành động này có ý nghĩa muốn xin phép thổ công cho phép những hành động động chạm đến đất đai trong phạm vi đó. Đây cũng là một nét văn hóa thể hiện truyền thống nhân văn của người Việt ta, minh chứng cho sự tôn kính của bậc con cháu đối với bề trên.

Vì vậy, gia chủ hay người quản lý các dự án đều cần nắm được bản chất và quy trình thực hiện lễ cúng động thổ và những điều cần lưu ý khác khi thực hiện để việc khởi công xây dựng thêm phần thuận lợi hơn.

3.  Theo các quy tắc phong thủy

Một yếu tố khác không thể nào không nhắc tới đó chính là yếu tố phong thủy. Phong thủy hợp với bản mệnh của gia chủ sẽ khiến cho công việc làm ăn trở nên thuận lợi, hưng phát hơn, gia đình êm ấm, mọi sự thuận lợi, hanh thông.

Điều này cũng lý giải nguyên nhân vì sao hiện nay phong thủy được liệt kê vào một trong những bộ môn khoa học chứ không phải chỉ là trò mê tín dị đoan. Để có thể chuẩn bị tốt, gia chủ nên chủ động liên hệ trực tiếp và nhờ sự tư vấn, hướng dẫn của thầy phong thủy để có lễ cúng đúng cách, trọn vẹn nhất.

Ý nghĩa của lễ cúng động thổ không phải ai cũng biết

Như đã nói ở trên, ngày nay, khi xây dựng các công trình hoặc nhà ở, người ta thường quan niệm là động đến Ông Thổ Địa nên phải làm lễ để xin phép. Ngoài ra còn xuất phát từ quan niệm duy tâm, người Việt thường cho rằng trên mảnh đất sắp khởi công này có thể là nơi chốn của những vong linh đã khuất hoặc cũng có thể mảnh đất này từng là nơi thờ cúng của các miếu, chùa, đền linh thiêng.

Bởi vậy, bản chất của cúng động thổ đó là trình báo về việc sắp phải thực hiện xây dựng, động chạm tới phạm vi mảnh đất này, đồng thời xin phép các vong linh đang trú ngụ tại nơi đó hãy vui vẻ và hoan hỷ chuyển qua một nơi khác để thuận lợi cho việc tiến hành thi công. Bên cạnh đó, cúng động thổ còn mang ý nghĩa cáo trạng với các vị thần canh giữ khu vực đó về những sự thay đổi sắp diễn ra với khu đất này.

Hầu như người dân ta dù ở tầng lớp hay thành phần xã hội thế nào thì khi bắt tay vào khởi công một công trình xây dựng hay nhà ở dù với quy mô nhỏ hay lớn đều chuẩn bị chu đáo cúng động thổ theo phong tục truyền thống. Đặc biệt, nếu như hoạt động trong lĩnh vực bất động sản có liên quan đến nhà đất thì điều này lại vô cùng quan trọng, cần thiết.

Tùy theo điều kiện kinh tế và các phong tục tín ngưỡng của từng vùng miền mà có đôi khi lễ vật cúng động thổ chỉ đơn giản là mâm cơm, đĩa trái cây, … cũng có những trường hợp chủ nhà hay chủ đầu tư mua sắm lễ động thổ lớn hơn bằng các vật phẩm như trâu, bò, gà, heo…

Lễ vật cúng động thổ được chuẩn bị tùy theo điều kiện kinh tế và phong tục của từng vùng miền khác nhau

Những lưu ý khi thực hiện lễ cúng động thổ xây nhà/công trình

1.  Chọn tuổi làm nhà, chọn người thực hiện lễ cúng động thổ

Theo tín ngưỡng dân gian, hành động lựa chọn thời điểm tiến hành khởi công xây dựng hay tu sửa nhà cửa, công trình dự án đều phải trải qua những bước sau: chọn năm tuổi hợp với chủ nhà, chọn ngày tháng đẹp, giờ hoàng đạo, chọn hướng xây cất cho hợp phong thủy để thực hiện lễ động thổ xây dựng.

Những việc này đều hướng tới mục đích chung là lựa chọn một thời điểm đẹp nhất để thực hiện xây dựng công trình nhà mới với hy vọng mọi điều thuận lợi, suôn sẻ mãi về sau. Đây cũng là nguyên nhân lý giải lý do chúng ta thường chọn tuổi đẹp để xây nhà.

Xem tuổi làm nhà

2.  Xem hướng căn nhà theo tuổi của gia chủ

Thực hiện xem phong thủy để lựa chọn hướng nhà hợp tuổi sẽ giúp cho gia chủ xác định được hướng tốt hợp với mình để xây dựng nhà theo hướng đó.

Quy ước trong phong thủy gồm có tổng là 8 hướng, trong đó có 4 hướng chính và 4 hướng phụ. Khi lựa chọn của gia chủ là hướng nào cũng đều mang lại một ý nghĩa riêng biệt đối với tuổi của gia chủ.

Trong tám hướng phong thủy thì vận mệnh tốt cho chủ nhà và các thành viên khác trong gia đình sẽ nhận được từ 4 hướng tốt, còn 4 phương còn lại khi lựa chọn sẽ mang đến tài vận xấu cho cả gia đình gia chủ. Chính vì vậy, quan tâm đến việc xem hướng nhà còn giúp gia chủ tìm được và lựa chọn hướng phù hợp nhất với bản mệnh của mình.

Chi tiết hơn, tùy theo tuổi của gia chủ sẽ xác định được đâu là hướng tốt mang đến sinh khí, diên niên… để lựa chọn xây nhà ở. Cùng từ những hành động này mà biết được hướng nào là hướng Ngũ quỷ, tuyệt mệnh… đây là những hướng tối kỵ nên tránh khi làm nhà.

Nếu dự tính khởi công một dự án bất động sản thì việc xem xét để lựa chọn hướng phù hợp phong thủy lại càng quan trọng hơn bởi tính chất không chỉ liên quan đến lễ động thổ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của công việc ra sao trong tương lai.

Như vậy có thể kết luận trên phương diện xây dựng nhà cửa, bên cạnh việc xác định ngày động thổ sao cho hợp với bản mệnh của gia chủ thì việc lựa chọn hướng nhà phụ thuộc vào năm sinh cũng là một trong những yêu cầu hết sức cần thiết đối với gia chủ.

3.  Chọn ngày tốt, ngày hoàng đạo để thực hiện lễ cúng động thổ

Đây là việc lựa chọn ngày làm nhà dựa theo tuổi của người nam trong nhà, đây là truyền thống tín ngưỡng lâu đời ở Việt Nam. Xem ngày tốt để tiến hành khởi công động thổ sẽ giúp gia đình gia chủ làm nhà suôn sẻ, mọi điều thuận lợi và thu hút tài lộc về cho ngôi nhà mới cũng như bản mệnh tương lai của gia chủ.

Song song với đó thì việc lựa chọn ngày giờ động thổ đều phải tuân theo những quy tắc nhất định trong phong thủy. Có như vậy thì gia chủ mới tìm được thời điểm tốt nhật để tiến hành động thổ.

4.  Chuẩn bị lễ vật cúng động thổ thật chu đáo

Theo nghi lễ truyền thống từ bao đời nay, mỗi vùng miền địa phương sẽ có những quy định về cách thức chuẩn bị và sắp xếp lễ vật động thổ khác nhau. Tuy nhiên ở bất kỳ đâu thì cũng yêu cầu mâm lễ vật động thổ cần được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ. Muốn như vậy, gia chủ cần nhờ đến sự giúp đỡ, tư vấn từ các thầy cúng hoặc các chuyên gia để lễ động thổ được tiến hành chu đáo, hoàn chỉnh, trọn vẹn đủ đầy.

Sau khi có danh sách các vật phẩm cần phải chuẩn bị để cúng động thổ, gia đình sẽ dựa vào đó để sắm sửa lễ vật. Hành vi không chuẩn bị lễ động thổ chu đáo sẽ được coi là rước điềm xấu về cho ngôi nhà hoặc dự án công trình sắp khởi công. Hành động này thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với các vị thần linh bề trên, do đó sẽ không nhận được sự phù hộ mà còn gặp phải nhiều điều xúi quẩy. Đây là điều đại kỵ đối với lễ động thổ xây nhà mà mọi người đều cần phải chú ý.

Lễ vật cúng động thổ cần phải chuẩn bị đầy đủ, chu đáo

5.  Xem trước thời tiết vào ngày thực hiện lễ cúng động thổ

Khi đã lựa chọn được ngày lành tháng tốt để tiến hành khởi công xây dựng thì cần phải xem xét thời tiết hôm đó có thuận lợi, có ủng hộ gia chủ hay không. Trong câu “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” thì yếu tố “thiên” chính là yếu tố đầu tiên. Tuy nhiên, mặc dù có thể tham khảo thời tiết nhưng cũng không thể biết chắc chắn được thời tiết chính xác vào ngày hôm đó, do đó có thể chuẩn bị những phương án dự phòng để ứng phó với trường hợp thời tiết xấu không ai mong muốn.

Một trong những giải pháp tình huống nên được chuẩn bị trước nếu gặp trời mưa đó là chuẩn bị mái che, lều bạt hoặc ô dù. Bên cạnh đó cũng nên chuẩn bị thêm bàn ăn và nước uống để phục vụ cho những người tới tham dự.

Chuẩn bị các phương án dự phòng những trường hợp thời tiết không thuận lợi có thể xảy ra

6.  Chuẩn bị mời khách tham gia lễ cúng động thổ

Đối với các công trình thì việc chuẩn bị thư mời gửi tới các vị khách mời tới tham dự lễ động thổ là việc làm rất quan trọng. Tính chất của buổi lễ cũng chính nhằm mục đích công bố với quan khách về sự tồn tại cũng như ý nghĩa của công trình mới. Nếu như những khách mời quan trọng mà vắng mặt thì ý nghĩa của buổi lễ xem như đã bị giảm đi nhiều.

Vì vậy, khi gửi thư mời đến các quan khách cần cố gắng tìm cách để xác nhận xem họ có tham dự được buổi lễ hay không.

7.  Chuẩn bị bài phát biểu trong lễ cúng động thổ

Một bài phát biểu trong lễ động thổ phù hợp nhất nên kéo dài trong khoảng từ 15 đến 30 phút. Chủ công trình nên tránh mất quá nhiều thời gian cho bài phát biểu này không sẽ gây ra sự nhàm chán và mất đi hứng thú của các vị khách mời.

Để tránh sự nhàm chán có thể xem xét thêm vào buổi lễ những tiết mục giải trí, ngoài ra, đối với những dự án nhà đất quan trọng thì chủ công trình nên dành thời gian để giải đáp những thắc mắc của khách hàng, tạo điều kiện cho khách hàng trình bày những ý kiến của mình, tạo nên thiện cảm đối với khách hàng ngay từ buổi lễ. Tất cả đều có ích cho việc kinh doanh của chủ đầu tư sau này.

Lễ động thổ của các công trình, dự án nhà đất lớn cần chuẩn bị bài phát biểu đan xen với các hoạt động giải trí để tránh gây nhàm chán

Mâm lễ vật để chuẩn bị cho lễ cúng động thổ cần chuẩn bị những gì?

1. Thông thường, cúng động thổ để khởi công xây dựng một ngôi nhà ở thông thường cần chuẩn bị mâm lễ như sau:

• 1 bộ tam sinh gồm: thịt lợn luộc, trứng vịt luộc và tôm luộc.
• 1 con gà trống, chân và mỏ màu vàng, mình vàng
• 1 đĩa xôi hoặc bánh chưng
• 1 chén muối
• 1 chén gạo
• 1 bát nước
• 3 ly trà
• 1 cốc rượu trắng
• 1 bao thuốc lá
• 1 bộ quần áo Quan Thần Linh gồm mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
• 1 đinh vàng hoa
• 2 cây đèn cầy
• 5 lễ vàng tiền
• 5 cái oản đỏ
• 3 hũ muối – gạo – nước
• 5 lá trầu, 5 quả cau hoặc 3 miếng trầu cau đã têm sẵn
• 5 loại quả khác nhau xếp thành đĩa
• Hoa cúng động thổ cần chuẩn bị 9 bông hoa hồng đỏ

1. Sắm lễ vật cúng động thể các công trình (cúng mở móng, cất nóc, sửa chữa…) cần chuẩn bị:

• Mâm ngũ quả
• Hoa tươi
• Nhang rồng phụng
• Đèn cầy
• Gạo
• Muối
• Trà
• Rượu
• Nước lọc
• Giấy cúng
• Một bộ quần áo Quan Thần Linh gồm mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
• 5 lễ vàng tiền
• 5 cái oản đỏ
• Bánh kẹo
• Trầu cau
• Chè
• Xôi
• Cháo trắng
• Tam sên, 1 bộ gồm thịt luộc, trứng vịt luộc, tôm luộc
• Gà
• Heo sữa quay (3,5kg đến 4kg)
• Bánh bao
• Ly rót rượu, rót nước
• Chén, đũa, muỗng
• Bình hoa
• Lư nhang

1. 5 loại trái cây thường được sử dụng trong mâm lễ động thổ mang ý nghĩa hoàn chỉnh nhất gồm:

• Chuối (Đông Phương): đây là đại diện cho hành Mộc – có ý nghĩa là cầu mong sự vững vàng và ổn định
• Bưởi (Trung Phương): đại diện cho hành Kim với hình tượng đại diện cho vàng bạc, của cải hoàng kim, sự sung túc.
• Hồng đỏ (Nam Phương): đại diện cho hành Hỏa – cầu mong nhiều sự may mắn đến trong công việc làm ăn.
• Lê trắng (Tây Phương): đại diện cho hành Thủy – mong muốn mọi điều thuận lợi và hanh thông.
• Mận tím, hồng xiêm hoặc các loại quả có màu sẫm khác (Bắc Phương): đại diện cho hành Thổ – tượng trưng cho sự phát triển và tương sinh.

Tham khảo bài văn khấn lễ cúng động thổ

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ mâm cúng động thổ, bước tiếp theo là chuẩn bị văn khấn động thổ để tiến hành đọc trong khi tiến hành nghi lễ.

Dưới đây là bài cúng mở móng nhà, bài cúng động thổ làm nhà mà các gia chủ có thể tham khảo để sử dụng:

Nam mô a di Đà Phật

Nam mô a di Đà Phật

Nam mô a di Đà Phật

• Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
• Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần
• Con kính lạy Quan Đương niên
• Con kính lạy các vị Tôn thần bản xứ

Tín chủ chúng con là: ………….

Hôm nay ngày…. tháng…. năm…. tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ có quả cau lá trầu, hương hoa, trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án và có lời thưa rằng: Hôm nay, tín chủ con khởi tạo …. (nếu cất nóc thì thưa rằng cất nóc, nếu xây cổng thì thưa rằng xây cổng, nếu chuyển nhà thì thưa rằng chuyển nhà…) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình và con cháu. Nay tín chủ con chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo đến chư vị thần linh, cúi mong các ngài soi xét và cho phép được tiến hành động thổ (hoặc cất nóc…). Tín chủ con có lòng thành lễ vật dâng lên trước án, thành tâm kính mời các ngài: ngài Kim Niên Đường Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thổ địa Thần linh, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản tại khu vực này.

Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành chúng con, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con gặp được nhiều điều tốt lành, công việc hanh thông, chủ thợ bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm dương phù trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ chúng con lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ, các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất ở quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trợ tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên được an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.

Chúng con có chút lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin mong được phù hộ độ trì.

Nam mô A di Đà Phật

Nam mô A di Đà Phật

Nam mô A di Đà Phật

Bài khấn động thổ được đọc trong khi tiến hành nghi lễ

Hướng dẫn cách tiến hành thực hiện cúng động thổ

1.  Đối với gia chủ

• Cần bày biện lễ vật lên một chiếc bàn nhỏ để ở giữa khu đất sắp được thi công, chọn chỗ đất đẹp, cao ráo.
• Thắp 2 cây đèn và thắp thêm 7 cây nhang với nam, 9 cây nhang với nữ.
• Cắm 3 cây nhang trên mâm cúng, 3 cây phía dưới đất và 1 cây (hoặc có thể là 3 cây đối với nữ).
• Trang phục của chủ nhà cần chỉnh tề, thắp đèn nhang vái tứ phương, tám hướng rồi quay vào mâm lễ và khấn.
• Đọc văn khấn lễ động thổ xây nhà để xin được làm nhà trên mảnh đất đó.
• Sau khi thực hiện cúng động thổ xong, đợi hương gần tàn, gia chủ có thể hóa tiền vàng, đồ hàng mã. Tiếp đó là rải muối gạo rồi tự tay cuốc những cuốc đầu tiên hoặc đặt viên gạch đầu tiên vào vị trí chỗ đào móng để trình với thần Thổ Địa xin phép được động thổ. Ngay sau đó thì tốp thợ đào móng có thể tiến hành thi công.
• Đối với 3 hũ muối = gạo – nước thì cất đi để sau này khi nhập trạch để ở có thể đem đến nơi Bếp, nơi thờ cúng Táo Quân.
• Cắm hoa cúng xuống công trình chứ không mang hoa về nhà
• Nếu xây nhà nhiều tầng thì mỗi lần đổ mái – lên tầng đều cần thực hiện sắm lễ cúng bái.

2.  Đối với đơn vị thi công

• Sau khi gia chủ thực hiện cúng động thổ xong thì đơn vị thi công vào thắp nhang cúng và cũng đọc bài khấn động thổ như trên. Lưu ý: ngoài việc khấn thổ công và thần đất thì cần khấn thêm tổ nghề để mọi việc có thể tiến hành thuận lợi, suôn sẻ.

3.  Đối với người mượn tuổi làm nhà

• Cũng cần phải chuẩn bị đầy đủ lễ vật và các bước thực hiện như trên, tuy nhiên trước đó phải làm giấy tờ mua bán tượng trưng khu đất đó cho người mượn tuổi và lấy 100.000 đồng có làm giấy tờ (chủ nhà giữ).

Lưu ý: Khi thực hiện cúng động thổ, người chủ đất phải lánh khỏi nơi làm nhà khoảng cách từ 50m trở lên, sau khi hoàn tất công việc động thổ mới trở về. Khi xây dựng nhà cao tầng, đổ mái lên tầng vẫn cần tiếp tục mượn người đó dâng hương, khấn bái và gia chủ vẫn phải tạm lánh lúc làm lễ.

Đặc biệt, khi nhập trạch, người mượn tuổi làm mọi thủ tục như dâng hương, khấn thành lời và bàn giao lại cho gia chủ. Lúc này chủ nhà làm giấy tờ mua lại với giá 100.000 đồng và khấn, làm lễ theo phần nhập trạch.

Các bước tiến hành làm lễ cúng động thổ đã được tổng hợp chi tiết cho bạn đọc tham khảo

Hy vọng với bài viết trên đây sẽ giúp gia chủ nắm bắt được những thông tin về cúng động thổ để có thể chuẩn bị thực hiện được đầy đủ, chu đáo. Chúc các bạn có một buổi lễ động thổ thuận lợi, suôn sẻ, mọi điều hanh thông.